DİŞ HEKİMLİĞİNDE ACİL DURUMLAR
Ağız ve çevresindeki dokularda meydana gelen beklenmeyen durumlarda (Örneğin yaralanma veya ani şiddetli ağrı gibi) rehber olması amacıyla diş hekimliğinde acil durumlardan bazıları ve bu olaylarda neler yapabileceğimizi aşağıda kısaca değineceğiz.
Burada bahsini edeceğimiz durumlardaki tüm önlemler, diş hekimine ulaşana kadar neler yapabileceğinizle ilgilidir. Örneğin diş hekimine ulaşana kadar ağrıyı azaltmak şişlik oluşumunu ve diğer zararları önlemekte faydalı olacak bilgileri aşağıda bulabilirsiniz.
Öncelikle hekiminizi haberdar etmeniz,ona ulaşana kadarki zaman içerisinde size diğer randevularından zaman yaratmasını sağlayacaktır. Böylelikle acil tedavi gerektiren durumlarda zaman kaybedilmemiş olur.
ACİL DURUMLARDA YAPILABİLECEKLER
- Öncelikle sakin olmaya çalışın
- Işıklı bir ortamda sorunu görmeye çalışın
- Soğuk su ile çalkalayın
- Yanak dişeti dil gibi yumuşak dokularda kanama varsa buraya gazlı bez ile tampon yaparak hafifçe basınç uygulamanız kanamayı durdurmak için önemlidir
- Buz uygulaması şişliği ve ağrıyı azaltır
- Kanayan yeri emmeyin ve çok sık tükürmeyin,
- Tampone ettikten sonra çalkalamayınki pıhtıyı kaldırmasın.
- Özellikle kanama varsa ve volümlüyse ciddi sorunlara yol açmadan hekiminize yada en yakın sağlık kuruluşuna ulaşmanız Çok önemlidir.
DİŞ KIRIKLARI
Kırılan parçayı bulabiliyorsanız temiz bir şekilde hekime ulaştırmaya çalışın. Ancak parça bulunamasada kırığın büyüklüğüne göre hekiminiz uygun tedavi ile estetik bir şekilde eski görüntüyü sağlayacaktır.
DUDAK DİL YANAĞIN ISIRILMASI YADA YARALANMASI
Yumuşak dokulara gelen sert ve ani bir darbe sonucu bir yaralanma meydana geldiyse öncelikle mümkünse bölgeyi su vasıtasıyla temizleyin yara üzerine tampon vasıtasıyla hafifçe bir basınç uygulayın.Dışarıdan buz uygulanması şişlik oluşumunu ve ağrıyı azaltır. Ancak tampon uygulamanıza rağmen 20 dakika sonra kanama durmuyorsa veya volümlü bir kanama geliyorsa acilen en yakın sağlık kuruluşuna başvurun. Çocuklarda anestezi yapılarak uygulanan tedavilerden sonra uyuşukluk geçene kadar çocukların dudak veya yanağını ısırmasıda benzer bir duruma yol açar yine aynı yol izlenir.
DİŞ ÇEKİMLERİNDEN SONRAKİ KANAMALAR
- Şiddetli kanama varsa zaman kaybetmeden en yakın sağlık kuruluşuna başvurun .
- Hafif bir kanama olması normaldir. Çekimden sonraki 6 saat zarfında sızıntı şeklinde kanama normal kabul edilebilir.
- Mümkünse başınız yüksekte olacak şekilde yatınız,
- Çekimden sonraki iki saat boyunca bir şey yemeyin
- Sıcak gıdalarda kaçının,
- Alkol almayın
- Aspirin kullanmayın
- Hafifçe yüksek bir tampon çekim boşluğu üzerine konularak 15 dakika üzerine kuvvet uygulamak ve sonra yavaşça kaldırmak yeterli olmuyorsa poşet çayı ıslatın ve gazlı bezin içine yerleştirin ve yine tampon olarak hafif yüksek bir şekilde çekim boşluğunun üzerine koyun. İçerdiği mineraller kanın pıhtılaşmasına yardımcı olacaktır.Ancak yinede kanama varsa muhakkak hekiminize bildirin.
DİŞLERİN ARASINA BİR ŞEY SIKIŞMASI;
Rahatsız edici olan böyle bir durumda diş ipi yardımıyla sıkışan cismi çıkarmayı deneyebilirsiniz,ama sert cisimlerle kuvvet uygulayarak daha fazla zarar vermekten veya derine itmekten kaçının.Mutlaka diş hekimine görünün çünkü o bölgede Çürük yada dolgu kenarında uyumsuzluk vardır. Patolojik bir dişeti cebi varsa tedavi edilmelidir.
DİŞİN YUVASINDAN FIRLAMASI;
Aşırı sert bir darbe sonucu diş yuvasından fırladıysa kesinlikle köke dokunmamaya dikkat ederek dişi temiz bir şekilde diş hekimine ulaştırmaya gayret edin.
Eğer yere düşmediyse dişi yuvasına tekrar yerleştirebilirseniz bu şekilde diş hekimine gidebilirsiniz.
Diğer durumlarda dişin köküne dokunmadan kron kısmından tutarak temiz su ile yıkayın.
Kesinlikle sabun ve deterjan kullanmayın ve SÜT DOLU BİR KAP yada serum içerinde hekime ulaştırın.
Eğer enfekte olmadan ve kısa süre içinde ulaştırabilirseniz,REİMPLANTASYON adını verdiğimiz tedaviyle dişinizi tekrar yuvasına yerleştirip splintlerle yuvasına sabitlieyip,yeniden kemik ile kaynaşmasını sağlıyabiliriz.
ŞİDDETLİ DİŞ AĞRISI
Bu çok geniş kapsamlı bir konudur ,öncelikle ağrının kaynağını teşhis etmek gereklidirki müdahale edilebilsin.
TEŞHİS TEDAVİNİN YARISIDIR;Yukarda belirttiğimiz gibi doğru tedavi ancak doğru teşhis ile mümkündür.Diş hekimlerine gelen bazı hastalarda ağrının kaynağı bazen ağız dışı dokular olabilmektedir.Örneğin orta kulak iltihabı yada sinüzitin akut dönemindeki rahatsızlıklar diş ağrısı sanılabilmektedir.
20 Yaş dişlerinin sürme ağrısı ,Temporomandibuler eklemin ağrısı,
Diş sıkma veya gıcırdatmaya bağlı aşırı oklüzal kuvvetlerden kaynaklanan ağrı ,
Bütün bu durumlarda farklı farklı tedaviler uygulanır.
Bunlardan en çok rastladığımız ve en şiddetlisi ise pulpa iltihabı kaynaklı diş ağrısıdır.
Yansıyan ağrı adını verdiğimiz bazı durumlarda hasta ağrının kaynağını bildiğini sanabilir ancak bazı durumlarda üst çeneden kaynaklandığını düşündüğü ağrı alt çenedeki bir dişe ait olabilir.
Çene kemiği içinde gömük kalan dişlerde ağrı sebebi olabilir. Bunu ancak röntgen vasıtasıyla tespit edebiliriz. Bu amaçla panaromik röntgen adını verdiğimiz Alt ve Üst çene kemiklerini ve dişlerin çene kemikleri ile ilişkisini gösteren Röntgen, teşhis için bize çok faydalıdır.
NEDEN GENELDE GECELERİ DİŞ AĞRISI ARTAR;
Bu sıklıkla karşılaştığımız bir soru.
Birincisi yattığımız zaman pulpaya giden kan basıncı yerçekimi etkisi azaldğından daha artar, bu durum zaten ilthabi karakterdeki pulpa içi basıncını artırdığından ağrı şiddetlenir.
Bunun dışında geceleri dinlenmeye çekildiğimizde beynimizi oyalayan tüm uyaranlar (gürültü,başka insanlarla olan diyaloglar,meşgul olduğumuz tüm işler v.s.) kaybolduğundan diş ağrısı daha şiddetli algılanır.
DİŞ AĞRISINDA EVDE YAPABİLECEĞİNİZ ŞEYLER NELERDİR:
Öncelikle tüm bu anlatacağımız şeyler hekime gidene kadar yapılabilecek şeyleri anlatmaktadır.
Çünkü ağrınızın kesilmesi problemin geçtiği anlamına gelmez.
Bazı durumlarda diş nekroz olarak (canlılığını yitirerek) ağrı kesilmekte ancak diş ve etrafındaki dokularda harabiyet yaratmaya devam etmektedir. Bu dişler civarında oluşan enfeksiyon kılcal damarlar vasıtasıyla diğer organlarada iletilebilir. Böyle bir durumda çene kemiğinde oluşan kist apse gibi patolojik oluşumlar bir süre ağrısız devam etsede sonuçta akut döneme geçtiğinde bu sefer şişlik ve ağrı eşliğinde hastalar kliniğe başvurmaktadır.
AĞRI KARŞISINDA NELER YAPABİLİRSİNİZ
- Dişleri fırçalamak sizi rahatlatabilir, çürük boşluğunu dolduran gıdalardan kaynaklı ağrınız varsa bu bir çözüm olabilir.
- Bazı safhalarda soğuk bazı safhalarda sıcak ve ılık ağrıyı rahatlatabilir.Genelde soğuk ağrıyı uyarıyorsa sıcak rahatlatabilir veya sıcakta ağrı şiddetleniyorsa soğuk ağrıyı dindirebilir.
- Bazı diş ağrılarında hekime gidene kadar ağzınızı soğuk suyla çalkalamanız ağrının hafiflemesi bakımından yardımcı olabilir.
- Şişlik varsa dışarıdan buz tatbiki ödemin çözülmesinde ve ağrının dinmesinde faydalı olacaktır.
- Pulpa kaynaklı ağrılarda ,yani derin bir çürüğün pulpayı irrite etmesi sonucu oluşan geri dönüşümsüz ağrılarda,aslında dişetlerini tahriş etme ihtimalinden dolayı önermediğimiz ancak çok çaresiz durumlarda dikkatli bir şekilde küçücük bir pamuk ile çürük boşluğuna koyulan karanfil yağı (karanfil yağı yoksa bir parça karanfili zeytinyağında ezip bir pamuğa koyup dişin çürüğüne yerleştirmek ağrınızı rahatlatır) içerisindeki öjenolün teskin edici etkisiyle sizi rahatlatabilir.
- Asla ASPİRİN KOYMAYINIZ dişetlerini yakar ve bir faydası olmaz. Benzer şekilde alkol,kolanya v.s. de koymayınız.
- Yüksek yastıkta hatta oturur pozisyona yakın uyumak gibi tedbirler ağrınızı azaltabilir.
- Ağrı kesiciye yüklenmeyin. Bilinçsiz antibiyotik kullanmayınız.
Bazı durumlara karşı kısmende olsa önlem almak mümkündür.
Önemli bir konu spor yaralanmaları ile ilgilidir. Basketbol,boks,karate,kayak vs. gibi sporlarda diş hekimi tarafından hazırlanan ağız koruyucu bir aparey (Mouth guard) takılması darbeler karşısında spor yapan kişiyi koruyacaktır.
Araçta seyahat ederken muhakkak çocukları araç koltuğuna oturtun.Yetişkinler için ise emniyet kemerini ihmal etmemek olası kötü durumlardan korur.
Ev kazalarından korunmak için evde bebek varsa bir takım önlemler almak kaza risklerini azaltabilir,yürümeye başlayan bebekleri çarpmaların zararlarından korumak için masa köşelerine yuvarlak hatlı plastik köşebentler takmak faydalı olabilir.
Yine bu beklenmeyen sıkıntılı durumlarla karşılaşmamak için düzenli diş hekimi kontrollerine gidinizki, şikayetiniz olmasa bile mevcut çürüklerin tespit edilmesi ve tedavisi sizi böyle bir durumdan koruyacaktır.Çocuklarda bu diş hekimi ziyaretlerinde koruyucu diş hekimliği uygulamaları sayesinde çürük daha oluşmadan bir takım önleyici tedaviler mümkündür.
Ayrıca randevu formumuzu doldurarak da randevu taleplerinizi bize iletebilirsiniz:
