Diş Hastalıkları ve Tedavisi

Diş Çürüğü Nedir?

Diş çürüğü dişin sert dokularının mikroorganizmalarca oluşturulan patolojik lokal harabiyeti şeklinde tanımlanabilir.

Çürük Belirtileri Nelerdir?

Çürük bir dişte aşağıdaki belirtilerle sıkça karşılaşılır

• Dişte hissedilen bir boşluk, sivri çıkıntılar, minik kırılmalar
• Dişlerin arasına yemek artıklarının kaçması
• Soğuk, sıcak, tatlı, ekşi uyaranlara karşı rahatsızlık hissi-ağrı şikayeti
• Dişin üstüne basınca ağrı oluşması
• Dişlerin çiğneme yüzeyinde, yan diş ile temas yüzeyinde yada dişin dişeti ile birleşim yüzeyinde koyu renklenmeler
• Bu belirtiler sonucunda diş dokusundan çürük temizlenmelidir. Çürüğün derinliğine göre ve yapılan klinik muayene sonucunda dolgu yada porselen kaplama tercih edilebilir. Tabii çürüğün derinliğine göre de kanal tedavisi gerekebilir.

Diş Çürüğü nasıl oluşur?

Diş çürüğünün oluşumu ile ilgili pek çok teori geliştirilmiştir. Çürük oluşumu dört ana faktöre bağlanmaktadır. Bu faktörler konak (asıl olarak tükürük ve diş), mikroorganizma, beslenme alışkanlığı ve bunlara ek olarak zamandır.

Bakteri plağı dişlerin dil, dudak, yanak ve çiğneme sırasında besinler tarafından kolayca temizlenemeyen yerlerinde biriken beyaz-gri ya da beyaz-sarı renkli organik yığıntılardır.

Çürük oluşumu dört ana faktöre bağlanmaktadır. Bu faktörler konak (asıl olarak saliva ve diş), mikroorganizma veya diet ve bunlara ek olarak dördüncü faktör ise zamandır.

Çürük oluşumu nasıl engellenebilir?

Günümüzde çürüğün tedavisinin yanı sıra çürüğün oluşmadan engellenebilmesi de büyük bir önem kazanmıştır.

Bunun için:

• Hastanın çürük oluşumuna direncini arttırmak. ( Flor uygulamaları, fissür sealent uygulamaları vs.)
• Plak kontrolü ve plak eliminasyonu (Doğru diş fırçalama).
• Şekerli besin maddelerinin mümkün olduğunca az alınması gerekmektedir.
  
  Diş Çürüğü Nasıl İlerler?

Çürük, daima dişin yüzeyinden başlar ve ilerleyerek dentin tabakasına erişir. Dentin, mineden daha fazla organik madde içerir. Bu nedenle çürük bu tabakada daha çabuk yayılarak dentini bir burgu gibi deler; fakat, çürüğün ilerleme hızı, kişiden kişiye ve dişten dişe çok değişir.

Unutulmaması gereken bir husus da, dentinin dişin bir savunma organı olduğudur. Dentin içinde önceki bölümde tanımı yapılan kanalcıkların ucunda odontoblast denilen yapım ve onarım hücreleri bulunur ve bunlar çürük dentini tamir dokusu ile tıkayabilirler. Tıpkı kuşatılan bir kaleyi savunanların güllelerle açılan gedikleri onarmaları gibi... Kendiliğinden olan bu savunma, bazen hızla ilerleyen çürük karşısında yetersiz kalabilir.

Kompozit Diş Dolgusu
Günümüzde diş çürüklerinin temizlenmesini takiben yaygın olarak komposit içerikli dolgu materyali kullanılmaktadır. Geçmiş yıllara göre günümüzde bu malzemelerin diş ile renk uyumu ve adaptasyonu çok arttırılmıştır. Uzun yıllar sağlıklı bir şekilde kullanılmaktadır.

Amalgam Dolgu
Komposit dolgu maddeleri dayanıklıklarının arttırılması ve diş ile olan renk uyumu nedeni ile amalgama alternatif olmuştur. Ancak teknik olarak komposit dolguların kullanımının sağlıklı olamayacağı durumlarda amalgam dolgular tercih edilmektedir.

Porselen Diş Dolgusu
Dişi koruyan restorasyonlar

İnley ve onleyler çürük veya aşınma nedeniyle çok fazla zarar görmüş dişlerin tamir edilmesinde öncelikli olarak kullanılan restorasyonlardır. Eğer bir dişin çiğneme yüzeyi hacimli bir çürüğe sahipse veya aşınmış veya çatlamış bir dolgusu varsa, dişhekiminiz size inley veya onley önerebilir.

Dişhekiminin bir randevuda bitirdiği, hazırlanmış dişe yerleştirilen gümüş renkli bir amalgam dolgu veya diş rengindeki dolgudan farklı olarak inley ve onleyler kişiye özel yapılırlar ve 2 randevu gerektirirler. İnley ve onleyler, dişe simante edilmeden önce dişhekimi tarafından bir laboratuarda veya bilgisayar destekli dizayn ve işleme yöntemi ile hazırlanırlar.

İnley nedir?

İnley, arka dişlerin çiğneme yüzeyini restore etmek için kullanılan özel bir tip dolgudur. Dişin tüberkülleri arasındaki yüzeyinin konturlarına tam uyum sağlar ve dişhekimi çürüğü temizledikten ya da eski dolguyu kaldırdıktan sonra kalan boşluğu doldurur. Dayanıklılık ve uzun ömürlülük açısından altın bir inley, bir randevuda gerçekleştirilen amalgam veya diş renkli bir dolguya tercih edilebilir.

İnleyler, kompozit resin veya porselen gibi diş renkli materyallerden veya altın alaşımlarından yapılırlar. Diş renkli materyaller, görüntü en öncelikli konu olduğunda hastaya ve dişhekimine bir imkan sağlarlar. Altın alaşımlar, renk uyumu çok önemli olmayıp yüksek dayanıklılık istendiğinde gerekli görülürler.

Onley nedir?

Onley, çiğneme yüzeyini ve bir ya da daha fazla tüberkül tepesini (dişin tepe noktaları) kaplarlar. Çürük, dişler arası bölgeye zarar verdiği için çiğneme yüzeyinin çok büyük bir bölümünü kaybeden bir dişe daha büyük bir kaplama ve destek sağlamak için kullanılır. Dişhekiminiz, dişinizdeki zararın derecesine göre size bir onley önerebilir.

Tedavi neler içeriyor?

İlk randevuda, dişhekiminiz eski dolguyu veya çürüğü temizleyerek dişi hazırlar. Kalan diş dokusu restorasyon için şekillendirilir. Sonra dişhekimi dişlerin, karşıt dişlerin ve kapanışın bir ölçüsünü alır.

Bir model hazırlanır ve bu modelde inley veya onley yapılır. Bir sonraki randevuda kaldırılana kadar dişi geçici dolgu korur. İkinci randevuda inley veya onley, dişhekimi onu dişe simante etmeden önce uyumunu kontrol eder. Konfor için uyarlamalar ve son cilalama bu randevuda yapılır.

Bütün diş restorasyonları gibi inley ve onleyler yüksek çiğneme basıncına maruz kalırlar. Dişhekiminiz bu basınca dayanacak uygun bir materyal size önerecektir.

Dişhekiminiz görünen ağzın ön bölgesindeki bir diş için diş renginde bir materyal önerebilir. Yeni restore edilmiş bir diş birkaç gün veya bir hafta sıcak veya soğuğa karşı bir hassasiyet tecrübe edebilir.

Yeni bir dolgunun bakımı sağlıklı bir dişin ihtiyacı olan ile aynıdır;

• Dişlerinizi günde iki kez floridli bir diş macunu ile fırçalayın.
• Günde bir kez diş ipi kullanın.
• Beslenme şekliniz dengeli olsun.
• Düzenli olarak diş hekimi kontrolüne gelin.

Dişlerin aralıklarının kapatılması (Diastema Kapatılması)
Daha güzel, aydınlık bir gülümsemeye ihtiyacımız olduğunu hissettiğimizde başvuracağımız en kolay ve en ucuz yöntemdir. Çoğu zaman anesteziye bile ihtiyaç olmaz.Dişlerimizin renginden, pozisyonundan oluşan sorunlar kolayca halledilir. Adeziv sistemlerden yararlanılır. En az 5 yıl sorunsuz kullanılır. Bir problem olduğunda yine dişe hiç zarar vermeksizin tekrar edilebilir. Kaliteli malzemeler ve yetkin dişhekimliği hizmetiyle sonuçlar çok doğal ve estetiktir.

Diş Kırıklarının Restorasyonu
Günlük aktiviteler yada spor sırasında çeşitli nedenlerle dişler travmaya uğrayabilir. Bunun sonucunda dişlerde kırıklar, yerinden çıkmalar yada yerinden oynamalar gözlenebilir. Bu durumlarda bir ön muayene sonrasında dişin durumuna göre bir tedavi izlenir. Eğer sadece dişin canlı dokularını etkilememiş bir kırık varsa estetik dolgu maddeleri ile bunlar restore edilebilir.

Direk Lamina
Ön bölge dişlerindeki şekil, renk, yüzey bozuklukları varlığında yapılabilecek uygulamalardan biri de diş yüzeyinin estetik dolgu materyali ile tamamen kaplanmasıdır. Tek seansta bitirilen bu uygulama ile kısa sürede çok estetik sonuçlar alınabilmektedir.